RANOVAC
Ratarsko ranije ratarsko – stočarsko, seosko naselje razbijenog tipa, u dolinama Vitovnice (48 km), Crnovrške i Petrške reke, 12 km severo-istočno od Petrovca na Mlavi.
Površina atara iznosi 6.713 ha. U ataru i selu ima više izvora: Fontenj la Slanjencilor, Fontenj la Baščij, Fontenj la Škola, Fontenj la Zarjonj, Fontenj la Petrže, Fontenj Jerk i Fontenj la Jakob, od kojih poslednja dva „leče od očiju i groznice“.
Prostire se u visinskoj zoni 150-350 m. Objedinjuje 14 celina (Bačeva, Beljetin, Brezivica, Crni vrh, Crveni Potok, Donja i Gornja Krška reka, Ogrez, Pretrže, Ranovac selo, Velika i Mala Slana, Veliki potok i Zebac).
U ataru su pronađeni mnogobrojni tragovi starina (ostaci naselja na visu Kraku Peri u Slani, u Stanulovcu, pored puta ka Melnici, selišta oko Boljetina, Petrže polja i Orljeva Visa i dr.). Pisani izvori iz 1467. godine beleže selo Slani (2 kuće), koje se u ataru održalo do današnjeg dana, a Rahanovac se navodi 1733. godine (60 domova- „ljudi sut Vlasi pod komorom“).
Do 30-ih godina XX veka Ranovac je populaciono najveće naselje na teritoriji današnje opštine Petrovac na Mlavi.
U prošlosti eksploatisan je ugalj. Ugljenokop lignita „Ranovac – Karaula“ počeo je sa radom pre I svetskog rata (po poznatim podacima radio je i 1924. godine), a istovremeno (1912) je eksploatisan i kameni ugalj u Boroginom potoku (zatvoren, pa aktiviran tokom II svetskog rata). Kao „ratni“ rudnik pominje se i ugljenokop lignita „Bele Vode“.
Stanovništvo je vlaško (slavi Sv. Nikolu, Petkovicu, Sv. Aranđela, Veliku Gospojinu, Sv. Alimpija, Đurđic, Mitrovdan, Sv. Jovana i dr.; zavetine Đurđevdan i Petrovdan), poreklom iz Erdelja (Karansebeš, Sokol, Almaš i dr.), Vlaške (Đurđevo), Crne Reke (Krivelj, Zlog, Brestovac), Banata (Lugoš), Timočke krajine, Šumadije (Cerovica), Resave i Morave (Trnjane i Viteževo). Indeks demografskog starenja kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,2 (1991).
Pravoslavna crkva Sv. Petra i Pavla (crkvena slava Trojice), podignuta 1875/76, proglašena je spomenikom kulture.
Struju dobija 50-ih godina XX veka, asfaltni put 1970/71, telefonske veze 1989. godine, a vodom se snabdeva iz kopanih bunara, sa kaptaža i izvora.
Ima osmorazrednu Osnovnu Školu „Jovan Šerbanović“ (počela sa radom 1845. godine), dom kulture, manifestaciju (od 1995. godine) „Ranovački letnji susreti“ (4. avgust), zatim "Karaula" (prve nedelje avgusta) koje okupljaju meštane i lokalno stanovništvo na privremenom radu u inostranstvu (Švajcarska najviše i ostalih EU zemalja), veterinarsku ambulantu (1953), zdravstvenu stanicu (1979), Zemljoradničku zadrugu „Bolji život“, Fabriku za proizvodnju rakije i vinskih destilata (1977), lokalnu pijacu (pijačni dan-utorak) i dr.
Predstavlja gravitaciono središte za dva naselja – Kladurovo i Manastiricu.